Szafa Melomana – Details, episodes & analysis

Największe na świecie jednostkowe archiwum pieśni obozowej stworzone zostało przez jednego człowieka, który 5 lat siedział w KL Sachsenhausen – Aleksandra Kulisiewicza. Straszliwe przeżycia obozowe odcisnęły piętno na jego życiu. Dzięki swojej znakomitej pamięci najpierw wyniósł z obozu kilkaset wierszy i pieśni, a następnie przez ponad trzy dekady ten zbiór uzupełniał. Zwany bardem kacetów i synem śmierci za swoją życiową misję obrał zachowanie pamięci o bestialsko pomordowanych więźniach obozów koncentracyjnych. Pieśni nie tylko zbierał, ale także je wykonywał, robiąc to w sposób tak poruszający, że do dziś ich słuchanie jet ogromnym wyzwaniem. W Polsce o Kulisiewiczu mówi się niewiele. Czas to zmienić. Oto jego historia.

Podcast powstał dzięki Mecenasom Szafy Melomana. Jeśli chcesz stać się jednym z nich i wspierać pierwszy polski podcast o muzyce klasycznej, odwiedź mój profil w serwisie Patronite.pl.

Badania Narodowego Centrum Kultury dotyczące uczestnictwa Polaków w kulturze nie pokazały niczego nowego - tylko 3-4% ludzi regularnie chodzi na koncerty festiwalowe, do filharmonii oraz opery i stan rzeczy nie zmienił się specjalnie od 2019 roku. Dlaczego tak jest? Co z tym zrobić? Jaką rolę odgrywa edukacja? O tym wszystkim w 10. odcinku LIVE nagranym u progu nowego sezonu koncertowego 2024/2025.
To nie wszystko - w odcinku także o tym, gdzie szukać interesujących koncertów solowych innych niż najpopularniejsze oraz o pułapkach nadmiernego przywiązania do historycznych instrumentów.

Badania NCK:

1. Uczestnictwo Polaków w kulturze w 2023 roku.

2. Preferencje muzyczne.

Podcast powstał dzięki Mecenasom Szafy Melomana. Jeśli chcesz stać się jednym z nich i wspierać pierwszy polski podcast o muzyce klasycznej, odwiedź mój profil w serwisie Patronite.pl.

Dziewiąty odcinek na żywo Szafy, czyli cringe na Fryderykach – po co te nagrody są, komu służą i jak robić galę, by nie było zgrzytania piachu w zębach. Oprócz tego pytanie o to, dlaczego instytucje muzyczne stają się prywatnymi folwarkami oraz co jest nie tak z biogramami artystów, które dostajemy przed koncertami.

Podcast powstał dzięki ⁠Mecenasom⁠ Szafy Melomana. Jeśli chcesz stać się jednym z nich i wspierać pierwszy polski podcast o muzyce klasycznej, odwiedź mój profil w serwisie ⁠Patronite.pl⁠.

Spośród ambitnych muzyków, którzy chcą wspiąć się na szczyt, 99% zostanie skrzywdzonych – nie każdy może być najlepszy, ale wielu próbuje. Jak nie nasiąknąć toksyną bycia „the best”? Co zrobić, aby nie traktować muzykowania jako wyścigu, a kariery jako drapieżnej walki z konkurentami? O tym opowiada Tymoteusz Bies, znakomity pianista, uczestnik Konkursu Chopinowskiego, kameralista, a także twórca muzyki.

Odcinek powstał we współpracy z Anią Karpowicz, kuratorką cyklu JEDNOKROTNI odbywającego się w Wolskim Centrum Kultury. Tymoteusz Bies będzie pierwszym gościem tego cyklu, a jego koncert odbędzie się 30 stycznia o godzinie 19:00 w WCK przy ul. Obozowej 85 w Warszawie. Szafa Melomana gorąco poleca to wydarzenie.

Z okazji moich urodzin publikuję chyba najmniej muzyczny odcinek w dotychczasowej historii Szafy, ale ściśle z Szafą związany, bo opowiadający o podcastach i podcastowaniu. Moją gościnią jest Magda Miśka-Jackowska, dziennikarka radiowa z ponad 20-letnim doświadczeniem, długo związana z RMF Classic, a obecnie autorka SCORE AND THE CITY – jednego z nielicznych podcastów poświęconych muzyce filmowej. Rozmawiamy o tym, czym podcast różni się od audycji radiowej, z jakimi problemami mierzymy się, nagrywając nasze rozmowy, jakich podcastów słuchamy i wreszcie o tym, dlaczego jest tak mało podcastów poświęconych muzyce.

W odcinku wzmiankujemy i polecamy: Sztuka słuchania. Uchem filozofa (NIFC), O zmierzchu (Marta Niedźwiedzka), SpoilerMaster (Michał Oleszczyk), 8:10 (Gazeta Wyborcza), Dobra podróż (Kasia i Kuba), Raport o stanie świata (Dariusz Rosiak), PRZEtłumacze, Dział Zagraniczny (Maciej Okraszewski), Brzmienie świata z lotu Drozda (Paweł Drozd), Książki. Magazyn do słuchania (Michał Nogaś), Podcastex (Mateusz Witkowski i Bartek Przybyszewski), Co ćpać po odwyku? (Jakub Żulczyk i Juliusz Strachota).

O tym, że Raoul Koczalski był wybitnym pianistą i spadkobiercą chopinowskiej tradycji nikogo przekonywać nie trzeba. Ale o tym, że był dobrym kompozytorem już tak. Kilkaset utworów, w tym pieśni, opery, koncerty fortepianowe, symfonie, muzyka kameralna, a nawet filmowa, przez wiele dziesięcioleci okrywała zasłona milczenia i niepamięci. Dopiero w ostatnich latach wracają do łask, a dzieje się to za sprawą odkrywców i entuzjastów, którzy często na własną rękę, pełni determinacji odkrywają ten bogaty dorobek. Jednym z nich jest Paweł Konik, śpiewak, solista Opery w Stuttgarcie, który jest Waszym i moim gościem w tym odcinku.

Podcastu można wysłuchać także na Anchor.fm, Breaker, Google Podcasts, Pocket Casts, RadioPublic oraz Apple Podcasts.

PS. Zapraszamy na recital Pawła Konika, który odbędzie się w Operze w Stuttgarcie 15 marca 2022 roku. Program wypełni muzyka polska, w tym pieśni Raoula Koczalskiego. O tym, że warto się wybrać, przekonacie się, słuchając wykonań mojego gościa, które zamieściliśmy w tym odcinku. Partneruje mu przy fortepianie Michał Biel.

Co było wydarzeniem muzycznym 2021 roku? Jaki był najlepszy koncert, spektakl, festiwal? Którego artystę podziwialiśmy? Co nas zdziwiło, co rozczarowało, a co zwyczajnie wkurzyło? Czym się zachwycaliśmy? Jakich płyt słuchaliśmy i wreszcie – po prostu – jaki był ten rok w muzyce klasycznej? Podsumowują: Łucja Siedlik i Mateusz Borkowski. 

W ostatnim odcinku Szafy Melomana w tym roku rozmawiamy o jednym z najważniejszych muzycznych dzieł XX wieku, obrazującym w równym stopniu tragizm, jak i piękno tego stulecia – „Kwartecie na koniec czasu”, napisanym przez Oliviera Messiaena podczas niewoli w Stalagu VIIIa Görlitz na przełomie 1940 i 1941 roku. W środku zimy, w środku wojny, na zapleczu lichego, niedogrzanego baraku i przy ogromnym wsparciu polskich jeńców, powstała oraz miała premierę kompozycja ambitna, trudna, nieprzystająca do obozowej rzeczywistości. Jak do tego doszło? O tym opowiada muzykolog, historyk, znawca, miłośnik i propagator twórczości Oliviera Messiaena, prof. Jerzy Stankiewicz.

Odcinek został nagrany w Instytucie Muzykologii Uniwersytetu Jagiellońskiego. Serdecznie dziękujemy za gościnę!

„Po co męczyć gamę, gdy się gra akompaniament” – śpiewał swego czasu Zbigniew Łapiński w piosence „Akompaniator”. Tytułowy muzyk łupie akordy, których nikt nie słyszy i cieszy się, ilekroć ktokolwiek rozpozna go na skrawku sceny, który zajmuje schowany za solistą. Walką z takim rozumieniem roli pianisty towarzyszącego zajmował się przez całe swoje artystyczne życie Jerzy Marchwiński, pianista i pedagog. Pisał tak: „W przekonaniu ogółu pianista to prawie zawsze artysta występujący solo. Pianista, który nie gra sam, jakby pianistą być przestawał. Staje się dziwnym stworem, kimś zbliżonym do akompaniatora. Wszyscy inni wykonawcy – skrzypkowie, klarneciści, trębacze – pozostają sobą bez względu na to, czy grają sami, czy z innym wykonawcą, czy siedzą w orkiestrze, czy przed nią stoją. Jedynie pianista staje się kimś innym. Niestety również we własnej świadomości. Uważam to za sytuację wielce szkodliwą artystycznie i psychologicznie dla rzeszy adeptów fortepianu.” O roli akompaniatora, czy właściwie muzycznego partnera, rozmawiam z Piotrem Sałajczykiem, pianistą, który ma na swoim koncie zarówno występy solowe, jak i kameralne, a także opiekuje się adeptami sztuki pianistycznej jako wykładowca Akademii Muzycznej w Katowicach. W odcinku słuchamy nagrań, których mój rozmówca dokonał z Piotrem Pławnerem oraz z Kwartetem Śląskim. 

„Bez muzyki nie potrafię żyć” – powiedziała przed rokiem Anna Woźniakowska w rozmowie, którą nagrałem, zanim powstał mój podcast. Dzisiaj sięgam do archiwów i przypominam to ważne nagranie. Autorka tych słów, rówieśniczka Paula McCartneya, Harrisona Forda, Krzysztofa Klenczona i Tomasza Stańki (był jej kolegą z klasy), była wieloletnią dziennikarką Radia Kraków, krytyczką muzyczną, pisarką, a obecnie jest… blogerką. O pracy w radiu, środowisku muzycznym Krakowa oraz pisaniu na własny rachunek, rozmawiamy razem z Mateuszem Borkowskim, muzykologiem, krytykiem muzycznym, dziennikarzem, który tę audycję współprowadził. Powstała ona w ramach programu stypendialnego Miasta Krakowa.