Nauka XXI wieku – Details, episodes & analysis

Opis

Podcast z prof. Markiem Demiańskim kontynuuje temat teleskopu Jamesa Webba, wystrzelonego na daleką orbitę w 2021 roku. Teleskop o średnicy 6,5 metra i 18 elementach jest technologicznym cudem, pozwalającym na obserwacje w podczerwieni. Dzięki pięciowarstwowej osłonie o rozmiarze kortu tenisowego może utrzymać niskie temperatury. Porównując go z Hubblem, który był bardziej dostępny dla napraw, podkreśla, że Webb, na odległości miliona km, to technologiczny unikat. Obserwacje w podczerwieni przynoszą odkrycia dalekiego Wszechświata i młodych galaktyk z masywnymi czarnymi dziurami. Zdjęcia Webb'a zapewniają cenne dane i frapujące informacje dla astronomii.

Opis wygenerowany na podstawie transkypcji przez chat GPT

Zapowiedź:

James Webb Space Telescope, w skrócie JWST a po polsku Kosmiczny teleskop nazwany na cześć dyrektora NASA James Webb jest już dziewiątym teleskopem w przestrzeni kosmicznej, a trzecim umieszczonym w punkcie Lagrange'a L2. Naukowcy dostają gigantyczne ilości danych a media co chwilę rozbrzmiewają nowymi sensacjami. Za wyjątkiem teleskopu Hubble'a, który wyniesony był na orbitę 33 lata temu żaden z nich nie cieszył się tak dużym zainteresowaniem.

Można nawet posłuchać obrazów przesyłanych przez ten teleskop.

O nadziejach związanych z eksploracją kosmosu przy pomocy tego teleskopu rozmawiam z prof. Markiem Demiańskim, z którym w Nauce XXI wieku spotykamy się już siódmy raz.

Zapraszam, Borysław Kozielski

Wesprzyj Naukę XXI wieku

Darowiznę można przekazać poprzez:

• Patronite: https://patronite.pl/boryskozielski
• PayPal: https://www.paypal.com/donate
• Bezpośrednio na moje osobiste konto w Mbank: 37 1140 2004 0000 3702 4218 5268
• W Bitcoinach: bc1qe86lzdnjrv7tv36xcge5det0shgfhupjpyr09u

Opis odcinka na licencji CC0, a odcinek dostęny jest na licencji CC-BY dostępnej pod adresem https://creativecommons.org/licenses/by/3.0/pl/

Zdjęcia i szczegóły w newsletterze. Zapisz się http://nauka.podkasty.info/#newsletter

Opis

W odcinku podcastu Nauka XXI Wieku autorstwa Borysa Kozielskiego, dr Magda Kaliszewska, badaczka genetyki, przedstawia praktyczne zastosowania badań genetycznych oraz omawia strukturę i właściwości kwasu deoksyrybonukleinowego (DNA). Wskazuje, że DNA jest naszym materiałem genetycznym, który przechowuje informacje dotyczące budowy komórek oraz reguluje ekspresję genów. Ponadto, podkreśla, że większość DNA nie zawiera genów, ale pełni ważne funkcje w regulacji procesów genetycznych. Różnice w DNA mogą mieć istotne konsekwencje zdrowotne, a dziedziczenie cech, takich jak kolor oczu, włosów czy grupa krwi, jest złożonym procesem determinowanym przez wiele genów.

Opis wygenerowany na podstawie mniej niż połowy rozmowy przez chat GPT

Zapowiedź:

Projekt Genomu Ludzkiego był międzynarodowym projektem badawczym, mającym na celu zsekwencjonowanie i zidentyfikowanie wszystkich 3 miliardów par zasad DNA, które składają się na nasz genom. W ramach tego projektu, współpracowali naukowcy z całego świata

Oficjalne ogłoszenie sekwencji genomu ludzkiego miało miejsce 26 czerwca 2000 roku, a rok później, w 2001 roku, opublikowano pełną sekwencję genomu ludzkiego.

Wyniki projektu Genomu Ludzkiego umożliwiły naukowcom na całym świecie dostęp do pełnej sekwencji genomu ludzkiego i wykorzystanie jej w dalszych badaniach i odkryciach.

A historia ta zaczyna się jeszcze w XIX wieku a dokładniej w 1869 roku gdy Johann Friedrich Miescher, szwajcarski biochemik, badając bandaże nasiąknięte ropą odkrył nieznaną substancję w jądrach komórkowych, którą nazwał "nukleinami".

Podczas prowadzonych badań w latach 1910-1920 Frederick Griffith odkrył, że cechy mogą być przenoszone między bakteriami, co sugerowało, że materiał genetyczny jest przekazywany. W 1944 roku Oswald Avery, Colin MacLeod i Maclyn McCarty potwierdzili, że materiał genetyczny jest zlokalizowany w DNA. Ich eksperymenty wykazały, że przekazywanie cech między bakteriami zależy od ekstraktów zawierających DNA.

Do odkrywania przed nami kolejnych tajemnic DNA zaprosiłem dr Magdę Kaliszewską, która pracuje jako Adiunktka w Instytucie Genetyki i Biotechnologii Wydziału Biologii Uniwersytetu Warszawskiego. A we współpracy z licznymi ośrodkami klinicznymi, prowadzi badania naukowe z zakresu genetyki człowieka oraz kształci studentów.

Jest członkiem Polskiego Towarzystwa Genetyki Człowieka. Stopień doktora nauk biologicznych uzyskała w 2015 roku na Wydziale Biologii Uniwersytetu Warszawskiego i została uhonorowana Nagrodą Rektora za wyróżniającą się rozprawę doktorską z zakresu genetyki człowieka. W 2017 roku ukończyła studia podyplomowe na kierunku Analityka Medyczna w Centrum Kształcenia Podyplomowego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.

Zapraszam, Borysław Kozielski

Wesprzyj Naukę XXI wieku

Darowiznę można przekazać poprzez:

• Patronite: https://patronite.pl/boryskozielski
• PayPal: https://www.paypal.com/donate
• Bezpośrednio na moje osobiste konto w Mbank: 37 1140 2004 0000 3702 4218 5268
• W Bitcoinach: bc1qe86lzdnjrv7tv36xcge5det0shgfhupjpyr09u

Opis odcinka na licencji CC0, a odcinek dostęny jest na licencji CC-BY dostępnej pod adresem https://creativecommons.org/licenses/by/3.0/pl/

Zdjęcia i szczegóły w newsletterze. Zapisz się http://nauka.podkasty.info/#newsletter

Jeśli chciałbyś pomóc, możesz przygotować opis odcinka, który znajdzie sie w tym miejscu. 

Zapowiedź:

23 grudnia 2022 roku otrzymałem informację prasową na temat przełomowej publikacji fizyków teoretyków z Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego oraz Oxford University, którzy łączą zasady mechaniki kwantowej ze szczególną teorią względności, w czasoprzestrzeni czterowymiarowej.

W komunikacie czytamy: "Jak widzieliby nasz świat obserwatorzy poruszający się z prędkością większą niż światło w próżni? Byłby to obraz wyraźnie różny od tego, z czym stykamy się na co dzień. Można byłoby spodziewać się nie tylko zjawisk dziejących się spontanicznie bez żadnej przyczyny ale i cząstek podróżujących jednocześnie wieloma drogami, czyli tego, co znamy z teorii kwantowej – przekonują polscy i angielscy fizycy.

Całkowitemu przenicowaniu uległaby także sama koncepcja czasu i przestrzeni — świat opisywany byłby trzema wymiarami czasowymi i jednym przestrzennym, a żeby nadać takiemu opisowi sens, trzeba by posługiwać się językiem teorii pola, który świetnie znamy. Obecność nadświetlnych obserwatorów nie prowadzi więc do niczego paradoksalnego, co więcej, jest niewykluczone, że obiekty nadświetlne rzeczywiście istnieją."

Autorami publikacji, która jest dostępna w otwartym dostępnie (linka wyślę newsletterem) są prof. Andrzej Dragan z UW, Artur Ekert z Uniwersytetu Oksfordzkiego oraz Kacper Dębski, Szymon Charzyński oraz Krzysztof Turzyński z UW.

Do studia Nauki XXI wieku zaprosiłem prof. Andrzeja Dragana, do którego miałem wiele pytań po przeczytaniu jego książki "Kwantechizm, czyli pułapka na ludzi 2.0" a podczas naszej rozmowy poruszyliśmy zaledwie kilka tematów. Oto niektóre z nich:

Czego dotyczy praca o której mowi komunikat? Czemu obserwator zaburza doświadczenie? Czym jest mikroskop Heisenberga? Czy odkrycie fal grawitacyjnych to przełom w nauce podobny do odkrycia fal elektromagnetycznych? Czy fale grawitacyjne poruszają się szybciej niż światło? Jak wygląda praca nad tak abstrakcyjnymi zagadnieniami?

Wesprzyj Naukę XXI wieku

Darowiznę można przekazać poprzez:

• Patronite: https://patronite.pl/boryskozielski
• PayPal: https://www.paypal.com/donate
• Bezpośrednio na moje osobiste konto w Mbank: 37 1140 2004 0000 3702 4218 5268
• W Bitcoinach: bc1qe86lzdnjrv7tv36xcge5det0shgfhupjpyr09u

Opis odcinka na licencji CC0, a odcinek dostęny jest na licencji CC-BY dostępnej pod adresem https://creativecommons.org/licenses/by/3.0/pl/

Zdjęcia i szczegóły w newsletterze. Zapisz się http://nauka.podkasty.info/#newsletter

(00:00) Intro

(00:14) Zapowiedź

(00:44) Komunikat z Uniwersytetu Warszawskiego

(03:29) Rozmowa z prof. Andrzejem Draganem

(59:48) Zakończenie

 

Strona odcinka audycji: http://nauka.podkasty.info/80 Link do subskrybowania: http://pod.link/nauka Pomóż mi realizować kolejne audycje wspierając już od 3 zł miesięcznie przez https://patronite.pl/boryskozielski Jeśli tylko uważasz, że to co robię jest dla Ciebie i innych wartościowe. Odcinek udostępniony jest na licencji CC-BY 3.0 PL. Jeśli znasz kogoś kto interesuje się nauką tak jak Ty po prostu powiedz mu o tym podkaście i pokaż jak słuchać. Niech nas będzie więcej. Możesz zadać pytanie nagrywając się na sekretarkę numeru 737 893 825.

Strona odcinka audycji: http://nauka.podkasty.info/79 Link do subskrybowania: http://pod.link/nauka Pomóż mi realizować kolejne audycje wspierając już od 3 zł miesięcznie przez https://patronite.pl/boryskozielski Jeśli tylko uważasz, że to co robię jest dla Ciebie i innych wartościowe. Odcinek udostępniony jest na licencji CC-BY 3.0 PL. Jeśli znasz kogoś kto interesuje się nauką tak jak Ty po prostu powiedz mu o tym podkaście i pokaż jak słuchać. Niech nas będzie więcej. Możesz zadać pytanie nagrywając się na sekretarkę numeru 737 893 825.

Strona odcinka audycji: http://nauka.podkasty.info/78 Link do subskrybowania: http://pod.link/nauka Pomóż mi realizować kolejne audycje wspierając już od 3 zł miesięcznie przez https://patronite.pl/boryskozielski Jeśli tylko uważasz, że to co robię jest dla Ciebie i innych wartościowe. Odcinek udostępniony jest na licencji CC-BY 3.0 PL. Jeśli znasz kogoś kto interesuje się nauką tak jak Ty po prostu powiedz mu o tym podkaście i pokaż jak słuchać. Niech nas będzie więcej. Możesz zadać pytanie nagrywając się na sekretarkę numeru 737 893 825.

Strona odcinka audycji: http://blog.otworzsie.org.pl/2019/01/skazenie-powietrza Link do subskrybowania: http://pod.link/nauka Pomóż mi realizować kolejne audycje wspierając już od 3 zł miesięcznie przez https://patronite.pl/boryskozielski Jeśli tylko uważasz, że to co robię jest dla Ciebie i innych wartościowe. Odcinek udostępniony jest na licencji CC-BY 3.0 PL. Jeśli znasz kogoś kto interesuje się nauką tak jak Ty po prostu powiedz mu o tym podkaście i pokaż jak słuchać. Niech nas będzie więcej. Możesz zadać pytanie nagrywając się na sekretarkę numeru 737 893 825.

Strona odcinka audycji: http://blog.otworzsie.org.pl/mariankozielski Link do subskrybowania: http://pod.link/nauka Pomóż mi realizować kolejne audycje wspierając już od 3 zł miesięcznie przez https://patronite.pl/boryskozielski Jeśli tylko uważasz, że to co robię jest dla Ciebie i innych wartościowe. Odcinek udostępniony jest na licencji CC-BY 3.0 PL. Jeśli znasz kogoś kto interesuje się nauką tak jak Ty po prostu powiedz mu o tym podkaście i pokaż jak słuchać. Niech nas będzie więcej. Możesz zadać pytanie nagrywając się na sekretarkę numeru 737 893 825.

Strona odcinka audycji: http://blog.otworzsie.org.pl/2018/11/gesty-kognitywistyka/ Link do subskrybowania: http://pod.link/nauka Pomóż mi realizować kolejne audycje wspierając już od 3 zł miesięcznie przez https://patronite.pl/boryskozielski Jeśli tylko uważasz, że to co robię jest dla Ciebie i innych wartościowe. Odcinek udostępniony jest na licencji CC-BY 3.0 PL. Jeśli znasz kogoś kto interesuje się nauką tak jak Ty po prostu powiedz mu o tym podkaście i pokaż jak słuchać. Niech nas będzie więcej. Możesz zadać pytanie nagrywając się na sekretarkę numeru 737 893 825.

Strona odcinka audycji: http://blog.otworzsie.org.pl/2018/10/astronomia/ Link do subskrybowania: http://pod.link/nauka Pomóż mi realizować kolejne audycje wspierając już od 3 zł miesięcznie przez https://patronite.pl/boryskozielski Jeśli tylko uważasz, że to co robię jest dla Ciebie i innych wartościowe. Odcinek udostępniony jest na licencji CC-BY 3.0 PL. Jeśli znasz kogoś kto interesuje się nauką tak jak Ty po prostu powiedz mu o tym podkaście i pokaż jak słuchać. Niech nas będzie więcej. Możesz zadać pytanie nagrywając się na sekretarkę numeru 737 893 825.