Focus – Détails, épisodes et analyse

Lowlands Science is een terugkerend onderdeel op het grootschalige festival in Biddinghuizen. Wetenschappers van universiteiten, HBO-instellingen en onderzoeksinstituten grijpen de kans aan om te vertellen over hun onderzoek én data te verzamelen onder de 65.000 potentiële proefpersonen. Verslaggevers Tess en Sander mengen zich onder de festivalbezoekers en dragen ook hun steentje bij.  * In een glazen cabine onder de druk van publiek en opzwepende muziek probeert Tess een puzzel op te lossen. Socioloog Thijs Bol (https://www.uva.nl/profiel/b/o/t.bol/t.bol.html) van de Universiteit van Amsterdam onderzoekt op deze manier de invloed van prestatiedruk en hoopt meer te weten te komen over hoe jongeren kijken naar de maakbaarheid van hun eigen succes. * In Holland’s Next Embryo Model (https://www.nemokennislink.nl/publicaties/hollands-next-embryo-model/)worden op de catwalk verschillende embryo-modellen gepresenteerd die onderzoekers gebruiken om vroege levensontwikkeling te bestuderen. Aan de publieksjury de taak om te hun mening te geven over de ethische vragen die deze modellen oproepen. Een maatschappelijke discussie in klein, waarbij de argumenten en overwegingen van de festivalgangers input kunnen zijn voor beleidsmakers en de politiek. * Taalwetenschapper Martijn Wieling (https://www.martijnwieling.nl/) van de Rijksuniversiteit Groningen is benieuwd wie op basis van spraak beter kan herkennen uit welk deel van het land iemand komt: de mens of een AI-systeem? Door te luisteren naar andere bezoekers moeten deelnemers aan het onderzoek beoordelen waar ze denken dat iemand vandaan komt. Ook wordt er nieuwe spraakdata verzameld door zinnen in te spreken met karakteristieke klanken. Zo kunnen spraaktechnologieën, zoals automatische spraakherkenning of tekst-naar-spraaksystemen, uiteindelijk verbeterd worden.  Podcast Focus wordt gemaakt op de NTR wetenschapsredactie door:   Redactie: Stijn Goossens Verslaggeving & techniek: Tess de Bruijn, Sander Nieuwenhuijsen Eindredactie: Sander Nieuwenhuijsen, Gerda Bosman   Vragen? Mail de redactie: wetenschap@ntr.nl (mailto:wetenschap@ntr.nl)   Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je dan op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972)

Lichtvlekje, geel kijkgaatje of spits elfje. Je verzint het niet, de poëtische namen van sommige insecten. Toch zitten ze misschien ook in jouw tuin. Hoe kan het eigenlijk worden, als je alles doet en laat om je tuin om te toveren tot een verwilderde en diervriendelijke groene oase? We gaan op zoek naar het kleinste leven in een paradijselijke tuin in Oosterbeek.    Onze tuinen samen vormen het grootste natuurgebied van Nederland: Nationaal Park Alle Tuinen! Hoe staat het met de soortenrijkdom in onze eigen achtertuinen? En wat kunnen we zelf doen om de biodiversiteit te vergroten?    Lukt het om 5.000 verschillende soorten wilde planten en dieren te tellen in de maand juli? In samenwerking met het Kadaster en de gratis app ObsIdentify  van Waarneming.nl gaan we deze uitdaging aan met een BioBlitz, een officiële telling. Je vindt de BioBlitz hier (https://waarneming.nl/bioblitz/categories/nationaal-park-alle-tuinen-2024/).    De documentaire My Garden of a Thousand Bees is op woensdag 7 augustus, 20.35 uur te zien op NPO 2 en daarna een week lang op NPO Start, en 9 maanden op NPO Plus (https://npo.nl/start/serie/my-garden-of-a-thousand-bees).     Lees meer op go.ntr.nl/iederetuintelt (http://go.ntr.nl/iederetuintelt)    Verslaggeving en redactie: Erik den Boer, Omar Diab en Marloes van de Wakker. Host: Lara Billie Rense. Techniek: Stijn Goossens en Rick Uilenbroek. Eindredactie: Sander van Nieuwenhuijsen en Gerda Bosman    📱Ga naar onze Instagram (https://www.instagram.com/ntrwetenschap/) of Tiktok (https://www.tiktok.com/@ntrwetenschap) voor video’s van deze podcast en ander wetenschapsnieuws.    Vragen? Mail de redactie: wetenschap@ntr.nl (mailto:wetenschap@ntr.nl)       Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je hier (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972%20) op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief 

In de eerste helft van de twintigste eeuw is de wetenschap een van de weinige manieren voor vrouwen om carrière te maken. Antonia Korvezee (1899-1978) kiest doelbewust dit levenspad. Als studente scheikunde in Delft raakt ze al gauw gefascineerd door radioactiviteit, een heel nieuw en spannend onderzoeksgebied. Ondanks dat ze een autoriteit wordt op dit gebied en zelfs in het befaamde lab van Marie Curie werkt, wordt ze keer op keer gepasseerd voor het hoogleraarschap. Na bijna twintig jaar volgt dan eindelijk de beloning en wordt ze de eerste vrouwelijke hoogleraar aan de TU Delft. Maar aan die benoeming zit wel een dubieus randje. Gemaakt door Edda Heinsman. Met medewerking van: Abel Streefland, Marlies Goorden en Natalie Pigeard  Eindredactie: Marion Oskamp  Muziek: Arie Visser Eindmontage: Arno Peeters Met dank aan: Abel Streefland, Frank Meijer, Stijn Goossens en Frederieke van Wijk  Met de stem van Feeke Rensen. Alles voor de Wetenschap is een podcast van de NTR, NPO Luister en de Stichting Academisch Erfgoed, en kwam mede tot stand met financiële steun van de Wilhelmina Drucker Fundatie.

Botanica en genetica Tine Tammes (1871-1947) maakt een flitsende carrière in de wetenschap: ze wordt zelfs de eerste vrouwelijke hoogleraar in Groningen. En dat in een vakgebied dat nog in de kinderschoenen staat. Maar ook een vakgebied met een duistere kant. Want gelijk met de genetica komt ook de eugenetica op, met experimenten om een übermensch te creëren. Hoe dacht Tine Tammes daarover? Met enige angst doorgrondt Edda Heinsman de archieven die daarover uitsluitsel moeten geven. Tegelijk is er nog een prangende vraag: waarom gingen mannelijke wetenschappers met de eer strijken voor onderzoek waaraan zij een net zo belangrijke bijdrage leverde? Gemaakt door Edda Heinsman. Met medewerking van: Ida Stamhuis en Cisca Wijmenga Eindredactie: Marion Oskamp  Muziek: Arie Visser Eindmontage: Arno Peeters Met dank aan: Abel Streefland, Frank Meijer, Stijn Goossens en Frederieke van Wijk  Met de stem van Josje van Zanden als Tine Tammes, en met de stemmen van: Robert van Tellingen, Dirk Bayens, Rijco van Egdom, Corlijn de Groot en Koos Dijkstra. Alles voor de Wetenschap is een podcast van de NTR, NPO Luister en de Stichting Academisch Erfgoed, en kwam mede tot stand met financiële steun van de Wilhelmina Drucker Fundatie.

Elsa van Dien (1914-2007) staat op het punt om naar het prestigieuze Harvard af te reizen als de Tweede Wereldoorlog uitbreekt. Elsa is een talentvol sterrenkundige en ze zal de eerste Nederlandse vrouw zijn die gaat promoveren in Harvard. Maar de oorlog gooit roet in het eten. Ze moet vanwege haar joodse afkomst onderduiken en verdwijnt uit beeld. Na de oorlog promoveert ze alsnog aan Harvard en beleeft haar carrière een glorieuze doorstart, maar dat verandert als ze in het huwelijk treedt met mede-astronoom Bruno van Albada. Vanaf dan publiceert ze nauwelijks nog. Tegelijkertijd verdubbelt het werk van haar man. Gemaakt door Edda Heinsman.  Met medewerking van: Chaokang Tai, Ed vd Heuvel en Dick van Albada. Eindredactie: Marion Oskamp  Muziek: Arie Visser Eindmontage: Arno Peeters Met dank aan: Abel Streefland, Frank Meijer, Stijn Goossens en Frederieke van Wijk  Met de stem van Rooske Franse als Elsa van Dien, Guthrie Alexander als nieuwslezer, zang “Oh my darling” door Brenda Bosma Alles voor de Wetenschap is een podcast van de NTR, NPO Luister en de Stichting Academisch Erfgoed, en kwam mede tot stand met financiële steun van de Wilhelmina Drucker Fundatie.

Veel vrouwelijke Nederlandse wetenschappers uit de vorige eeuw wijdden hun leven aan de wetenschap, deden belangrijke ontdekkingen, maar kregen daar nooit de credits voor. Wie waren deze vrouwen? Wat dreef ze en welke obstakels moesten ze omzeilen? Wetenschapsjournalist Edda Heinsman gaat in een vijfdelige podcast op zoek naar de levensverhalen van vijf van deze vrouwen. In archieven en in gesprekken met nabestaanden en intimi komt ze erachter dat vooroordelen, mannelijke tegenwerking, maar soms ook onbaatzuchtigheid en liefde hun carrières in de weg stonden. Alles voor de wetenschap is een podcast van de NTR, NPO Luister en de Stichting Academisch Erfgoed en kwam mede tot stand met financiële steun van de Wilhelmina Drucker Fundatie.

In de Focus-podcast ‘Doorjagen met Jekel’ bespreken Diederik Jekel en Lara Billie Rense de belangrijkste bevindingen uit de tv-afleveringen. Ook beantwoorden ze de verschillende vragen die kijkers hadden naar aanleiding van de uitzendingen. Nederland kent een rijke traditie vol invloedrijke wetenschappers. In ‘Jekels Jacht’ brengt Diederik Jekel een ode aan bijzondere en briljante Nederlandse wetenschappers. Hij duikt in de wereld van wetenschappers die met hun baanbrekende experimenten en onderzoeken de koers van de geschiedenis hebben veranderd. Dat doet hij door het experiment zoveel mogelijk na te doen met de middelen van toen. Jekel dompelt zich onder in het verleden en verwondert zich over de vindingrijkheid, creativiteit en het doorzettingsvermogen deze Nederlandse helden. ⏪ Luister ook aflevering 1 (https://www.nporadio1.nl/podcasts/focus-wetenschap/108047/doorjagen-met-diederik-jekel-telepathie-bewijzen-met-wetenschap#:~:text=In%20de%20Focus%2Dpodcast%20'Doorjagen,rijke%20traditie%20vol%20invloedrijke%20wetenschappers.) van deze podcast 📺 Meer weten? Kijk dan de TV-afleveringen terug van Jekels Jacht, op NPO Start (https://npo.nl/start/serie/jekels-jacht). ‘Doorjagen met Diederik’ wordt gemaakt op de NTR wetenschapsredactie door: Host: Lara Billie Rense en Diederik Jekel Redactie: Stijn Goossens en Rijco van Egdom Techniek: Stijn Goossens en Sander Nieuwenhuijsen Montage: Stijn Goossens Eindredactie: Gerda Bosman en Sander Nieuwenhuijsen Vragen? Mail de redactie: wetenschap@ntr.nl (mailto:wetenschap@ntr.nl) Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je dan op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972)

In de Focus-podcast ‘Doorjagen met Jekel’ bespreken Diederik Jekel en Lara Billie Rense de belangrijkste bevindingen uit de tv-afleveringen. Ook beantwoorden ze de verschillende vragen die kijkers hadden naar aanleiding van de uitzendingen. Nederland kent een rijke traditie vol invloedrijke wetenschappers. In ‘Jekels Jacht’ brengt Diederik Jekel een ode aan bijzondere en briljante Nederlandse wetenschappers. Hij duikt in de wereld van wetenschappers die met hun baanbrekende experimenten en onderzoeken de koers van de geschiedenis hebben veranderd. Dat doet hij door het experiment zoveel mogelijk na te doen met de middelen van toen. Jekel dompelt zich onder in het verleden en verwondert zich over de vindingrijkheid, creativiteit en het doorzettingsvermogen deze Nederlandse helden. 📺 Meer weten? Kijk dan de TV-afleveringen terug van Jekels Jacht, op NPO Start (https://npo.nl/start/serie/jekels-jacht).   ‘Doorjagen met Diederik’ wordt gemaakt op de NTR wetenschapsredactie door: Host: Lara Billie Rense en Diederik Jekel Redactie: Stijn Goossens en Rijco van Egdom Techniek: Stijn Goossens en Sander Nieuwenhuijsen Montage: Stijn Goossens Eindredactie: Gerda Bosman en Sander Nieuwenhuijsen Vragen? Mail de redactie: wetenschap@ntr.nl (mailto:wetenschap@ntr.nl) Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je dan op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972)

Nimweegs (https://nl.wikipedia.org/wiki/Nijmeegs) is een taal die wordt gesproken door een paar honderd Nijmegenaren. De taal mag met recht 'inheems' genoemd worden, maar voor taalwetenschapper Luis Miguel Rojas Berscia (https://www.ru.nl/personen/rojas-berscia-l) is er nog meer interessant aan het Nimweegs. In deze speciale aflevering tijdens het InScience Filmfestival (https://www.insciencefestival.nl/nl/vertoning/ntr-focus-podcast/) in Nijmegen spreek Ruben Rosen Jacobson met Luis Miguel over zijn onderzoek naar het verdwijnen van de Nijmeegse taal. Ook schuift de bekende Nijmegenaar Hennie Linders, ook bekend als 'Henniesee', aan om te vertellen over zijn band met de taal.  🔊 Deze podcast is opgenomen in het Café van filmtheater LUX in Nijmegen. Je hoort dus mogelijk wat achtergrondgeluid en de kwaliteit van het geluid is niet altijd zoals onze normale afleveringen vanuit de studio. ⏪️ Luister ook de vorige aflevering (https://www.nporadio1.nl/podcasts/focus-wetenschap/105217/hoe-diep-in-de-amazone-een-nieuwe-taal-ontstaat-special-vanaf-inscience-filmfestival) die we opnamen tijdens het InScience filmfestival. Dan vertelt Luis Miguel over zijn onderzoek naar een inheemse taal in het Amazonegebied 🎶 Of zing mee met 'Nimweegs mot blieve' (https://www.youtube.com/watch?v=SqIRWiG5FNI) van Harry Jansen Lees & kijk ook: * Meer informatie (https://www.ru.nl/onderzoek/onderzoeksprojecten/nimweegs-vanuit-dynamisch-oogpunt) over het onderzoek naar Nijmeegs * Meer informatie (https://www.gelderlander.nl/nijmegen/honderden-mensen-naar-eerste-wk-nimweegs-lullen-kennelijk-hebben-we-een-snaar-geraakt~a7d74694/) over het WK Nijmeegs lullen * Meer informatie (https://benjamins.com/catalog/coll.58) over het boek van Luis Miguel * Meer informatie (https://podcast.npo.nl/admin/feed/101/feeditem/Meer%20informatie) over Luis Miguel als hyperpolygot * Meer informatie (https://www.cambridge.org/core/journals/language-in-society/article/embedding-in-shawi-narrations-a-quantitative-analysis-of-embedding-in-a-postcolonial-amazonian-indigenous-society/216E42D4810E577AFE57E8DB32955F81)over het onderzoek naar Shawi-taal Podcast Focus wordt gemaakt op de NTR wetenschapsredactie door:   Host: Ruben Rosen Jacobson Redactie en regie: Stijn Goossens Montage: Stijn Goossens Eindredactie: Gerda Bosman en Sander Nieuwenhuijsen Met dank aan het InScience Filmfestival (https://www.insciencefestival.nl/nl/vertoning/ntr-focus-podcast/) Vragen? Mail de redactie: wetenschap@ntr.nl (mailto:wetenschap@ntr.nl) Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je dan op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief  (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972)

In het Amazonegebied worden zo'n 300 verschillende talen gesproken, maar dat wordt steeds minder. Toch lijkt er ook een nieuwe taal op te komen, die gesproken wordt door steeds meer inheemse volken. Taalwetenschapper Luis Miguel Rojas Berscia (https://www.ru.nl/personen/rojas-berscia-l) doet onderzoek naar die nieuwe opkomende taal in de Amazone. In deze speciale aflevering tijdens het InScience Filmfestival (https://www.insciencefestival.nl/nl/vertoning/ntr-focus-podcast/) in Nijmegen spreekt Ruben Rosen Jacobsen met Luis Miguel over zijn avonturen in het Amazonegebied en zijn enorme taalvermogen. Luis Miguel spreekt namelijk meer dan 18 talen, en heeft er meer dan 30 geleerd. Hij is een hyperpolyglot, maar heeft hij ook een geheime truc? 🔊 Deze podcast is opgenomen in het Café van filmtheater LUX in Nijmegen. Je hoort dus mogelijk wat achtergrondgeluid en de kwaliteit van het geluid is niet altijd zoals onze normale afleveringen vanuit de studio. ⏩ Volgende week is aflevering twee van deze speciale serie te horen. Dan spreken we Luis Miguel over zijn onderzoek naar het Nijmeegs als verdwijnende taal. Hoe belangrijk is zo'n lokaal dialect voor de identiteit van de Nijmegenaar? Lees & kijk ook: * Meer informatie (https://www.cambridge.org/core/journals/language-in-society/article/embedding-in-shawi-narrations-a-quantitative-analysis-of-embedding-in-a-postcolonial-amazonian-indigenous-society/216E42D4810E577AFE57E8DB32955F81) over het onderzoek naar Shawi-taal * Meer informatie (https://www.ru.nl/onderzoek/onderzoeksprojecten/nimweegs-vanuit-dynamisch-oogpunt) over het onderzoek naar Nijmeegs * Meer informatie (https://www.voxweb.nl/nieuws/luis-miguel-berscia-spreekt-17-talen-tot-nu-toe) over Luis Miguel als hyperpolygot Podcast Focus wordt gemaakt op de NTR wetenschapsredactie door:   Host: Ruben Rosen Jacobson Redactie en regie: Stijn Goossens Montage: Stijn Goossens Eindredactie: Gerda Bosman en Sander Nieuwenhuijsen Met dank aan het InScience Filmfestival (https://www.insciencefestival.nl/nl/vertoning/ntr-focus-podcast/) Vragen? Mail de redactie: wetenschap@ntr.nl (mailto:wetenschap@ntr.nl) Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je dan op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief  (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972)